“Sen – Chihiro ở thế giới thần bí” là phim điện ảnh hoạt hình Nhật Bản do Miyazaki Hayao đạo diễn. Bộ phim gắn liền với tuổi thơ của thế hệ 8x, 9x và được các em nhỏ toàn thế giới yêu thích. Mỗi một nhân vật, mỗi một chi tiết trong phim đều để lại ấn tượng sâu sắc và mang nhiều ý nghĩa nhân sinh.
Ogino Chihiro là một cô bé 10 tuổi luôn cảm thấy buồn chán và tẻ nhạt. Trong một lần di chuyển đến ngôi nhà mới, gia đình cô bị lạc vào thế giới thần bí của tín ngưỡng dân gian Thần đạo. Sau khi cha mẹ bị phù thủy Yubaba biến thành heo, Chihiro buộc phải làm việc tại nhà tắm công cộng của Yubaba để tìm cách giải thoát cha mẹ mình và trở về với thế giới loài người.
Đánh mất chính mình thì sẽ không bao giờ tìm được đường về
Khi chìm đắm trong thế giới thần bí đầy lạ lẫm, Chihiro vẫn giữ được sự lương thiện, trong sáng, cô bé không màng đến đồ ăn ngon, tiền vàng hay đồ chơi đẹp cũng như rất nhiều thứ mê hoặc trong thế giới ấy. Đó là nơi mà ai rơi vào đều không nhớ được mình thực sự là ai, vì tên thật của họ đã bị bà phù thủy lấy mất.
Chính Yubaba đã đổi tên Chihiro thành Sen khiến cô bé quên mất tên thật và không thể trở về thế giới loài người. Nhờ có Haku lấy lại bộ quần áo cũ cho cô (thứ mà cô bắt buộc phải có nếu muốn trở về thế giới loài người), Chihiro mới tìm được tấm thiệp chia tay của các bạn trong túi quần và nhớ ra tên thật của mình.
Haku là pháp sư làm việc cho Yubaba, hiện thân của cậu là một con rồng trắng. Cũng như Chihiro, Haku đã bị Yubaba xóa mất tên thật từ lâu, tuy nhiên cậu lại nhớ được tên của Chihiro. Thực ra Haku đã biết Chihiro từ khi cô còn rất nhỏ, bởi cậu đã cứu mạng cô khi Chihiro bị ngã xuống sông Kohaku. Haku chính là vị thần cai quản dòng sông nhỏ đó.
Trong phim, cái tên là một phần rất quan trọng, nó thể hiện một phần con người của chúng ta, và chỉ có những ai đủ mạnh mẽ mới có thể nhớ được bản thân mình. Tựa như khi gia nhập vào xã hội hay gặp biến cố nào đấy, cuộc đời sẽ đánh tráo chúng đi và đặt cho ta những tên gọi vô nghĩa khác. Một phần nào đó cũng giống như Chihiro và Haku, chúng ta hay tự vấn về bản ngã của chính mình.
Vì sao ngay cả một vị Thần cũng quên mất mình đã từng là Thần? Câu hỏi “Tôi là ai?” là khởi nguồn của tất cả, hối thúc chúng ta phải đi tìm câu trả lời.
“Một ngày nào đó sẽ nhớ ra tên mình
Muốn hét lên thật to cho yêu thương đong đầy
Một cuộc đời
Một bến bờ trở về” – (The Name of Life – Spirited Away OST)
Câu nói cuối cùng của Haku khi dẫn Chihiro tới cánh cổng thế giới thần bí để quay trở về nhà làm chúng ta nhớ mãi: ”Chihiro, hãy đi ngược con đường trước kia em đến nhưng đừng bao giờ nhìn lại phía sau, chừng nào ra khỏi đường hầm mới thôi. Anh sẽ trở về thế giới của mình và chúng ta chắc chắn sẽ gặp lại nhau”.
“Trong mỗi một ký ức trôi qua, vẫn còn đọng lại đó, luôn dẫn lối ta đi.
Khi chiếc gương vỡ vụn, những mảnh vỡ rơi vãi khắp mặt đất, phản chiếu khắp nơi sự hiện diện của một cuộc sống mới.
Cánh cửa sổ của sự khởi đầu sẽ rọi chiếu ánh sáng của một bình minh mới, để tâm hồn trống vắng của tôi được lấp đầy và hồi sinh” – (Always With Me – Spirited Away OST)
Chỉ khi quay về tuổi thơ vô ưu vô tư, bỏ hết những tư tâm rối rắm phiền nhiễu ở lại phía sau thì ta mới tìm về được nơi chốn bình yên, tìm lại bản tính tiên thiên đơn thuần và lương thiện của một sinh mệnh.
Lòng tham khiến con người tự chuốc họa vào thân
Khi cha mẹ của Chihiro mạo muội đi vào ăn tại một nhà hàng không người, họ đã từ từ biến thành heo sau khi ăn quá nhiều thức ăn ở đó và bị mắc kẹt trong thế giới thần bí.
Vô Diện là linh hồn của một con sông bị ô nhiễm, sống nhờ vào lòng tham của con người. Nó biến ra vàng dụ lòng tham của những nhân viên trong phòng tắm để được phục vụ. Lòng tham của những người phục vụ ở nhà tắm khiến họ bị lợi dụng và bị Vô Diện ăn thịt.
Thậm chí ngay cả Haku cũng mang lòng tham học được thật nhiều phép thuật hắc ám từ Yubaba, để rồi bị bà ta lợi dụng nhằm trục lợi cho mình. Lòng tham của con người cũng là lý do khiến Haku mất đi chốn nương thân. Sông Kohaku bị con người lấp đi để xây nhà nên Haku không còn chỗ ở, cậu lang thang đến vùng đất linh hồn và được Yubaba thu nhận làm người học việc.
Nhưng Yubaba là người tham lam hơn cả. Bà phù thủy gian tham và độc ác cai trị vùng đất linh hồn. Trên tay bà ta lúc nào cũng đeo đầy ngọc ngà châu báu. Yubaba thống trị nơi đây bằng cách lấy đi tên thật của một người khiến người ấy không thể nhớ được chính mình và phải phục tùng mọi mệnh lệnh của bà ta. Yubaba tham tiền đến nỗi ngay cả khi con mình bị đánh tráo, bà ta vẫn không hay biết gì vì mải lo đếm tiền.
Thế nên sự tham lam vô độ, dù ở trong bất kì hoàn cảnh nào, cũng khiến con người ta đánh mất những thứ quan trọng. Có năm nhu cầu khiến con người dễ sinh lòng tham, đó là: Tài (tiền) – Sắc – Danh – Thực (ăn) – Thụy (ngủ). Lòng tham giống như một “con quỷ xấu xí”, nếu chúng ta cứ bám víu vào nhu cầu vật chất thì sẽ bị nó trói buộc và kiểm soát. Bạn muốn làm người điều khiển hay bị điều khiển?
“Không ai có thể khiến bạn ghen tị, tức giận, thù hận hoặc tham lam – trừ khi chính bạn cho phép” — Napoleon Hill.
Tâm hồn trong sạch lương thiện sẽ hóa giải lời nguyền
Khi Haku bị thương vì ăn cắp chiếc ấn của Zeniba, cậu đã trở nên hung hăng và không thể trở về hình dáng ban đầu. Chihiro đã cho Haku ăn một miếng bánh bao thảo mộc thần kỳ (do Thần Sông tặng) để giúp cậu nôn cả cái ấn và con sên đen trong bụng ra.
Sau khi biết Haku đã cứu mình lúc bị đuối nước, Sen đã đoán chính xác rằng Haku chính là Thần sông Kohaku (và phát hiện ra tên thật của anh). Chính lúc đó Haku đã thoát khỏi lời nguyền của bà phù thủy, trở lại được hình dáng ban đầu và nhớ được tên của mình.
Chihiro đã được Vô Diện tặng cho rất nhiều vàng nhưng cô bé từ chối không lấy. Điều duy nhất cảm hóa Vô Diện là một tâm hồn trong sáng, không bị vấy bẩn bởi lòng tham. Sau khi ăn mẩu bánh bao của Chihiro, Vô Diện đã nôn ra tất cả những gì đã ăn, kể cả ba nhân viên nhà tắm mà hắn đã nuốt. Vì việc này mà hắn giận dữ đuổi theo Chihiro. Chihiro đã dụ được Vô Diện đuổi theo mình ra biển, nơi mà sẽ khiến hắn trở lại tính cách thực của bản thân: chậm rãi, từ tốn và hiền lành.
Boh – cậu con trai duy nhất của Yubaba có thân hình “khổng lồ” hơn cả bà mẹ, vậy nên cậu chẳng thể nào đứng dậy mà chỉ có thể bò loanh quanh trong căn phòng của mình. Yubaba đã dành cho con một căn phòng được bọc nệm kín cả bốn bức tường, trong đó có tất cả mọi thứ đồ chơi đẹp và thức ăn ngon. Nhưng Boh vẫn không hài lòng, vì được mẹ coi như bảo bối nên cậu nhóc luôn tỏ ra ích kỉ và hung hăng. Có điều Boh rất thích chơi cùng với Sen-Chihiro, nhưng cô bé lại không màng gì tới mấy thứ đồ chơi của cậu mà chỉ một lòng muốn đi tìm bố mẹ mình.
Sau này, Boh bị Zeniba biến thành một con chuột. Trải qua một chuyến đi thú vị với Chihiro đến nhà Zeniba, cậu bé Boh đã biết tự đứng trên đôi chân của chính mình và đã biết quan tâm đến người khác.
“Ngân nga câu hát giữa nhịp nước trôi
Bí mật, dối lừa và cả niềm vui
Đều là những đứa con của Thượng Đế tạo nên thế giới này
Trái tim nhỏ bé bị trói buộc bởi tương lai trước mắt
Một ngày nào đó sẽ nhớ ra tên mình” — (The Name of Life – Spirited Away OST)
Boh là một đứa trẻ cô độc với hình dạng khổng lồ, thể hiện sự sung túc về mặt vật chất nhưng lại thiếu thốn về tinh thần. Khi bị biến thành con chuột bé xíu và thoát khỏi căn phòng kín để bước ra thế giới bên ngoài, Boh lại cảm thấy vô cùng thích thú.
Chihiro đã vô tình cứu Boh ra khỏi sự bao bọc ích kỷ của Yubaba. Cái cây sống trong nhà kín bao giờ cũng yếu ớt hơn cái cây ngoài trời. Vẻ đẹp ngây thơ của Chihiro giống như ánh sáng chiếu rọi đến tất cả mọi nhân vật trong phim.
“Ở một nơi nào đó, có một giọng nói đang vẫy gọi từ sâu thẳm trái tim tôi.
Hãy cứ mơ giấc mơ của bạn đừng để chúng tan vỡ.
Tại sao lại nói là nỗi buồn của bạn hay những đau thương của cuộc sống, thay vào đó hãy để giọng ca này hát cho bạn nghe một khúc hát êm đềm”. – (Alway with me – Spirited Away OST)
Dòng sông cũng có linh hồn
Chi tiết Thần Sông bị nhiễm độc trầm trọng và Haku không còn nhà để về đã phản ánh thực trạng tàn phá môi trường hiện nay. Thuận theo tự nhiên, sự sinh tồn của bất kì sinh mệnh nào cũng cần được lưu thông trôi chảy. Thế nên những dòng sông cũng có sinh mệnh và sự sống, sự dồi dào ồ ạt của dòng nước chính là linh hồn của con sông.
Nhưng con người đã và đang hủy hoại chúng bằng cách xây những chiếc đập chắn ngang sông như những nhát dao cứa vào lòng, khiến cho sự vận hành của dòng nước đột ngột bị chặn đứng. Nước từ các nhà máy điện, rác thải sinh hoạt thải từ cửa sông ra biển đã làm ô nhiễm toàn bộ hệ sinh thái tự nhiên. Con sông mang theo bao nhiêu vết thương trên mình, nhưng tính mệnh của sông vẫn không quan trọng bằng “lợi ích” của con người. Con người theo nhiều cách, vô tình hoặc cố ý đều đang làm biến dạng bề mặt hành tinh, kèm theo đó là sự biến dị của đạo đức nhân loại ngày nay.
Vượt qua trở ngại, làm chủ “năng lượng sống”
Trong thử thách cuối cùng, Yubaba yêu cầu Sen phải tìm được cha mẹ mình trong một đàn heo thì mới có thể hóa giải lời nguyền cho họ. Sen đoán chính xác rằng không có con heo nào trong đó là cha mẹ, giúp cả gia đình giải thoát khỏi lời nguyền của Yubaba. Chi tiết này đã gây nhiều tranh cãi vì không ai hiểu vì sao Chihiro nhận ra đâu là cha mẹ mình.
Ngược lại, Yubaba là phù thủy có phép thuật nhưng lại không thể nhận ra được Boh – đứa con trai yêu quý của mình đã bị đánh tráo và giả mạo bởi ba người giúp việc.
“Không cần phải tìm kiếm đến một vùng đất xa xôi, cũng không cần phải giăng buồm vượt đại dương.
Vì nó đang ở đây, sáng ngời trong tôi, nó ở ngay tại đây sâu thẳm trong tôi.
Cảm ơn bạn, tôi đã tìm ra ánh sáng, và nó sẽ mãi bên tôi…” – (Alway with me – Spirited Away OST)
Năm 2016, Studio Ghibli đã giải đáp thắc mắc này cho người hâm mộ rằng: Vào giây phút cuối cùng, Chihiro có thể nhận ra sự khác biệt bởi vì cô đã vượt qua những trở ngại và làm chủ được “năng lượng sống”, có được năng lực này tất cả mọi người đều có thể làm được như cô bé.
Miyazaki Hayao từng nói: “Tôi tạo ra nữ nhân vật chính là một cô bé bình thường, người mà bất kỳ ai xem cũng có thể đồng cảm. Đây không phải là một câu chuyện kể về sự trưởng thành của các nhân vật, đây là câu chuyện mà ở đó các nhân vật của chúng ta tìm thấy được thứ gì đó vốn đã nằm sẵn trong tâm hồn họ, được bộc lộ ra khi họ ở trong những hoàn cảnh nhất định. Tôi muốn những người bạn trẻ của mình sống như vậy và tôi nghĩ rằng họ, cũng như tôi, cùng có mong ước như thế”.
Đây là phim điện ảnh hoạt hình thành công nhất trong lịch sử Nhật Bản khi thu về hơn 331 triệu USD. Tác phẩm đã giành chiến thắng giải Oscar cho phim hoạt hình hay nhất tại lễ trao giải lần thứ 75. Tạp chí New York Times cũng vinh danh tác phẩm ở vị trí thứ hai trong danh sách “những bộ phim điện ảnh hay nhất thế kỷ 21 cho đến nay” vào năm 2017.
Ca phẩm kết thúc của bộ phim “いつも何度でも” (Always With Me / Mãi mãi bên tôi) do ca sĩ Yumi Kimura trình bày đã để lại biết bao ấn tượng sâu sắc cho những người nghe nó. Có lẽ các bạn cũng muốn được nghe lại bài hát này nhiều lần cho dù năm tháng cứ trôi qua…
Con người sống vì tìm kiếm hạnh phúc và bình yên, nhưng rất có thể hạnh phúc và bình yên ấy luôn có sẵn bên trong chúng ta chứ không phải ở đâu đó xa vời. Nhưng để giữ được bản thân trong sạch, giữ được sự thiện lương và chân chính khi mê lạc trong nhân thế hỗn độn phức tạp này lại là điều rất khó, nên mới khiến chúng ta cảm thấy lạc lõng giữa dòng đời.
Bởi vậy, hãy gắng sức bảo vệ bản tính thiên phú của một sinh mệnh, bởi vì nó vẫn luôn sáng ngời trong ta chứ vẫn chưa mai một đi. Đừng đánh mất chính mình mà quên cả đường về .
Theo:Yên Tử – Tuệ Liên .https://www.dkn.tv/v
